Interview Jan Westmaas over gezag, motorrijden en de Dominicaner monnikenmethode

Hij is al 25 jaar voorzitter (plv.) van de landelijke klachtencommissie voor het Katholiek en Protestants Christelijk Onderwijs. Tijd voor een klein portret: Wie is Jan, waar staat hij voor en waarom moet iedereen volgens hem de Dominicaner monnikenmethode kennen?

Toen Jan Westmaas als tiener de vogels van zijn broer mocht hebben, stelde hij een contract op om de overdracht ordentelijk te laten verlopen. In die jaren schreef hij ook al een proces verbaal. ‘Waarom ik rechten ben gaan studeren weet ik niet precies meer, maar elementen van deze studie zaten als kind wel al in mijn systeem.’

De juridische kennis die hij opdeed was nodig om advocaat te kunnen worden, maar hielp hem later ook in zijn rol als (plaatsvervangend) burgemeester. ‘Vooral als het om de verhoudingen gaat. Raakt een kwestie de openbare orde dan wel veiligheid, dan moet je in je gesprekken met de brandweer en politie weten wat de regels zijn en waartoe iedereen bevoegd is. Om zo goed te kunnen sturen.’

Woorden worden anders ervaren
Al jong had hij de droom om burgemeester te worden. Het was de ambtsketting en representatie wat hem aantrok. ‘Nu duidt ik dit als een vorm van gezag die je kunt inzetten om mensen of groepen met uiteenlopende belangen tot elkaar te brengen. Met een ambtsketting om, een doktersjas aan of sec door voorzitter van een klachtencommissie te zijn: je woorden worden anders ervaren en daar moet je je goed bewust van zijn.’

Het is iets anders dan de baas de spelen, benadrukt hij. ‘Het gaat erom dat je partijen het gevoel geeft op de juiste manier behandeld, bejegend en gehoord te zijn. Met als resultaat dat ze inzien dat er meerdere invalshoeken zijn en zo dichter tot elkaar komen.’ Want gelijk halen, daar draait het vaak niet om. ‘Neem de moeder die het niet eens was met het schooladvies voor haar kind, terwijl dat advies gedegen tot stand was gekomen. Wat bleek: zelf had ze een onjuist schooladvies gekregen. Dat onrecht zat zo hoog, dat mocht haar kind niet overkomen.’

Gooi een bal over en praat
Het brengt hem tot de basis van alles: communicatie. ‘En dan bedoel ik fysiek het gesprek voeren. Door mails te blijven sturen raak je juist verwijderd van elkaar.’ Eens hoorde hij over de Dominicaner monnikenmethode: twee personen met een verschil van inzicht gaan ver uit elkaar staan. De een krijgt een bal, doet zijn verhaal en gooit de bal naar de ander. Die vat het verhaal samen, mag dan zijn verhaal of een reactie geven, doet een stap naar voren en gooit de bal terug. Zo ga je door tot je tegenover elkaar staat. ‘In de meeste gevallen kom je dan letterlijk en figuurlijk samen. Omdat je hebt geluisterd, hebt gepraat en zo begrip jegens elkaar hebt gekregen. Vanuit daar kun je dan verder. Ik raad het iedereen aan en zou het in de zitting eens uit moeten proberen’, sluit hij af met een glimlach.

Om zijn hoofd leeg te maken, bakt Jan in zijn vrije tijd brood. Ook maakt hij graag een ritje met zijn vrouw op de motor. ‘Op snelheid, want al werk ik niet meer fulltime, stilzitten is niets voor mij.’